Birgittaautograferna
Texten är inskriven efter Klemmings utgåva, SFSS 14:4, s 177-185. Den är inskriven av Lars-Olof Delsing vid institutionen för nordiska språk i Lund.
'#' markerar sidnummer i utgåvan.
Ändringar i handskriften framgår i utgåvan men inte i maskintexten.
Uppenbart felaktigt sär- eller sammanskrivna ord har rättats och markerats med asterisk, '*'.
# 177
A. Uppenbarelse om Kyrkans tillstånd (1367)
(Fjerde Boken, Kap. 49)
enne persona syntis vakande/ ok eg sofande/ sum hon vare i eno palacio*/ oc i fræste væginne syntis en sol/ myok stor framan fore solinne/ varo satte sua sum tua predikaro stola/ annar høghra vaghin/ i þe palacio/ oc annar a vinstra væghin/ oc sua sum et rum var e mællan solinna/ oc stolanna/ oc af solinne gingo/ sua sum tua sol gisla/ annar til høghrar stolin/ oc annor til vinstra stolin/ en røst byrþiade at tala/ a vinstra stolenum/ þot huaro at ængin syntis/ a stolenum/ vtan røstin hørþis/ kiæra a oc saghe sua/ til solinna/ hel æuarþelekar kunugar/ þu ær skapari/ oc attar løsare/ oc rætuis domare/ fore þik ær ingte lønt/ vtan ald þing æru þik vitande/ vtan fore þe persona þæt nu hore fore þik talas/ oc suaras/ æpte þino til læte/ røstin saghe o hærra/ þin vikarius þær sittar i þinum staþ/ hafar ført sætit
# 178 til sin gambla staþ rom/ þær ligar i likame fyrsta pafa/ petri et pauli/ mz mangum vt valdum guzs vinum/ en røst suaraþe af høghra stolenum sua sighandis/ sætins koma* til rom guþi kækis/ sinna hælgho kirkio niþar fald/ oc for dærfilse han mykit stykis/ fore þy at dyrenna hænna bøghia sik nokot mer æn þem burþe til iorþenna/ dura krokane æru ut rækte/ þæt længsta þe magho/ oc æru ingte krokute/ gulfit ær alt grafit/ i diupa brunna/ þe þær ængin grun hafa/ af ræfeno dryp brænne stens drupa/ mz brænnande elde/ þe þær illa ryka/ vægiæna æru sua stykelek/ a seande sum var blandat mz rotne bloþe/ þær æpte at sua var talat/ þa øpte en røst/ a vinstro handena/ oc saghe til þæn talat hafþe/ þyþ vt þe orþen þu nu saghe/ huat þe hafa þyþa andeleka/ þe þu saghþe likamleka/ þa suaraþe røstin a høghro handena/ oc sua talande/ þe hælgha kirkia ær kristna manna sam føghilse*/ pafan likas viþ dyrena kardenales/ viþ dura kroka/ gulfet viþar aldra andra værulsleka klærka/ viþ ræfet klostar folkt þær reglo skullo hælla/ viþar vægiana alt lek folk/ þer kristindom hafa/ þæssa kirkiu ma pafin en han vil op nyia/ oc fäghre gøra/
# 179 byri fyrst pafin mz sik sialfum/ lete oc spyri granleka/ en nokot ær þæt ingiæld/ ælla alagho oc skatar ælla þiænist vnder pafa døme ær/ kumit/ vskæleka/ gifi þæt attar rætum ægara/ þær næst skuþi sin egin garþ/ oc hans in viþio/ sua sum ær i gulle oc silfe/ diurum oc klæþum/ taki þæt af/ han ma hafa til sinna þarfe/ oc alt þæt ær ifir fløþe/ þær til ingsins* gømis/ vtan til høffærþe/ þæt gifi skælekum viþar þorftuþum/ þær næst skipi sit enga sin matelekit/ æpte þy honu ær kuæmelkit/ sollanera ma han væl hafa/ þa han ser þæs þarf vara/ eg fore þy at þe for magho hans lif væria/ þyt þæt ar i guzs* hand/ nær han vil han fore sin dom* kalla/ vtan fore þy ma han þem hafa/ at han ma þem at styra þær mot rætuisonne gøra/ lypte pafen sins kærlex lusta fran allo þem þingum þær æru liþande/ oc læti sik lysta at þem staþenum/ þær ær i ald þarf/ mz vtan ænda glæþi/ þær guþ hafar ret allum sinum vikarium i himmerike/ þem hans vilia følgha þær sitia i hans staþ hær i iorþrike þa lyptas þe hælgho kirkiu dyr fran iorþenne/ þa ald liþande* þing sniællaleka leþas/ oc hafar sik siælfan i skæleko af halle/ oc ælskar alla sina vndardana/ mz guþlekum kærleke/ mz dora*
# 180 krokum/ menas kardenala/ þær dyrrena skullo hiælp af haf hafa þe æru vt rætte/ þæt mæsta þe for magho/ til hogh færþe/ oc giri/ oc sins egins likamlystilse/ Fore þy taki pafen/ hamar oc tangena oc bøghe krokana æpte sinum vilia/ böge þem fyrst mz tangene/ þæt ar mz bliþum orþum/ oc guþlekum raþum mz faþerlekum kærleke/ þæt þe lægia af sinonia alla synæleka siþi oc ald ifir fløþe/ þæn eg vil lyþa/ þa sla/ pafin mz hamaranum/ þæt ar at te þem sina obliþe/ oc minske af þer þera ingælle/ sua ma han þem æpte sinum vilia bøgha/ at þe mago kallas oc vara/ þe hälgho kirkiu dorakroka/ mz þe hælgho* kirkio gulfe/ menas biskopa/ oc værulsleke klærka/ þera giri ær sua diup/ þæt þær ma ingte i grynna/ oc þera* høghfærfe oc skøro lifærne gar af fragh þæt ær þæn røkar stykelekin ær guzs vnum at høra þætta ma pafin æn han vil mykyt at bættra raþe allum biskopum þy følghia i gozs oc allum andrum þingum sum þil hørþe at honum var raþet siälfum at gørra þær næst biuþe huarium biskope skuþa sinna klærka lifærne þæn sik vild eg* bætra oc blifa i renleke taki af honum gælet han hafar af kirkionne þækarre er guþi at i þem staþenum six eg
# 181 mæssa en skøkiu hændar hanna hans sighnaþa likama þær nast forbiuþe simonia oc alt þæt han for ma hona niþar þrykia sua ma pafin mz þænna þingum nu æru sagh þe hælgho kirkiu gulf up nyþia viþar ræfet likas þe værulina hafa forlatit oc sik hafa* vndir reghlo oc lyþno bundit sua sum þak skyle fore væto oc væþre sua skulle renlifis folk skyla fore guzs vbliþe mz sinne ødghmyukt oc af halde bønum oc guþlekum sange þe reta nu guþ til vreþe mz sin for bannaþo* æptedøme þe hafa latit øþmyuktena oc farit i høghfærþena siælfa þe hafa for smat sinna goþa for ældra op byrilse oc lifærne þy hafar diafuldin giort þera* hiærta brænnande þær likas mz brænne stens elde þær drypar eg af at enasto høghfærþe vtan manga* andra synde oc o guþleka siþi þær likas mz tiæru oc biki oc þera aptedøme hafar mangum hulpit til for dømilse pafen han ma þætta þakit op nya oc gøra þæt bætra
(På baksidan med en handstil från 1400-talet:)
Sancta birgitta scref thässa ordh mz sinne eghne hand som röre pawan oc cardenales
# 182
B. Jungfru marias råd och varningar rörande K. Magnus Eriksson (1360?)
(Åttonde Boken, Kap. 56, slutet, samt Fjerde Boken, Kap. 141 i Svenska texten eller Extrav. 80 i Latinska texten.)
fyrst vil iac þik sighia huru þik æru andelik vnderstandilse gifin sea oc hora sumi hafþo þæn hælghanda sua at þe visto timan sum profetin saghe til konunge þæn dagin koma sændeboþan oc mange visto huat þem skulle suaras fyr æn þe talaþo sumi visto oc vtan mana kynilse suma þem þær varo lifande ælla døþe oc visto þe fyr æn stiþin byriadis huru hon ændaþis þik ær eg mer lofat at vita æn se oc høra andelika oc æpte þy sighia/ eg oc vita huat þe æru lifande ælla døþe þot þem bius skrifa þik æru fiærre eg oc huat þe vilia lyþa ælla gøra þe þæt hera hafþe þu vitit at konungin ville eg lyþa þa hafþe þu egi varit sua væl viliugh honum alt æpte þy þu hørþe at sigha þot huaro at konungi þæt for smaþe oc burtkastaþe þa skal annar konunge þæt for heþar taka oc vælnytia ¶ þik skal synas sum fyre mine vini fore mik standande
# 183 þe þær än æru lifande en af þem ær þæn konungin lyde þa hai var værælslikar oc hataþe han furst han byrþade at varþa guþleka þæsse fyre namnas æpte sino værulzslko valle [de följande orden, som sluta raden, äro alldels utplånade] ¶ siþan þotte mik sum iumfrun til þera talaþe oc sin orþ byrþade ¶ iac ær þe ængelin saghe ave gracia plena for þæn skul biuþas vt mina naþe allum viþar þyrtug um þær þen vlia hafa/ iac byuþar idar mina hiælp til idar rikis styrkilse mote guzs o vinum ændelekum oc likamlekum iac biþar idar at i maghin arfuda at rikit finge þæn konung þy matte hiælpa til guþleka gærniga oc høfiska siþuanno iac vara idar viþar at guzs ræt viso domba skal kunung oc hans af kømd viþ þæt rike/ skilia en annan man i rikeno* in fødar þætta sin o næmdar af guþi til konung valdar han skal rikeno styra æpte guz vina raþum oc rikis þarfum gyrin sum iac idar raþar til þæs at fære fingo* skaþa oc i mattin flere til idar dragha hafin þæta raþ hemelikt i fyre baþe fore guzs vinum oc hans ouinum bør idar þæt løna vtan i finnin þæn iac nu sigar* sua vil sum i æt rikit matte i guz heþær styrkiæs oc goþ siþuenia byrias oc vpnyas oc þæt kronan
# 184 hafar mist vnder hona lægias byrin sua til/ en af idar ælla flere gange til konungs magnus oc sigin sua vi hafum nokot þæt sigia þæt idra siæl varþa oc sua sum skriptamal biþium vi idar þæt lena oc mz flerum orþum til byrlekum æn idar þækis æn sua ar sensus i hafin þæt fulastu frægþ i rik oc vtan þæn kristin man ma haua at i hafin hapt natura bland mz manum os tikkas þæt vara likt sano þy i ælskin me men en gud ælla idra egna siæl ælla idra egna husfru/ annat at vi eg vitum eg huat i hafin rætta tro ællar eg þyt i uarin af kirkiun forbuþit at høra mæso þær gafin i ingte vm vtan gingin i kirkiu sum fyr oc hørin mæsor þriþar i ärin vara krono røuare lans oc gozs fiærþa i hafin varit idra þiænisto manna oc vnderdana forraþare skanuga idar oc idrum syni þiænto viliandis idar oc idrum syni þiæna oc landit til vara krono mz ræt halla oc kronona ovinum skaþa gøra i anduarþen þem i hændar sinum høxta ouini suat þe æru aldrigh mæþ han lifar gozs ælla lif felughe vilin i syndena* bætra oc landit atar vina þa vilium vi idar gærna þiæn vilin i eg siælue þa fan us idan sun sut i burt farin ælla oc honum kronona opanurþii mz surnum eþe þæt han vili vart
# 185 land atar vinna sino raþe oc sinum þiænistomanum lyþa oc almaogin til ræt styrkia þot huaro at þæn ær annar guzs kungar skal vara þylar ma han mæþ þoleko framkoma mz minsta vaþa þyt guþ ægar sua val ifir þean vnga sum þæn gambla lif stækia alla af lande køra sua nu sum þa vtan han vil æfte sinum skipaþum dom al þing hafa langiæ ælla stækia/ kan sua vara þæt þe vilia eg lyþa þa letin hemelika idar vini þa i hauin nokra þe af ridar skapino mz idar halla þa sigin þem opinbarleka þæt i saghin konungi hemelika oc sigin at i vilin ængum kættara þiæna ælla forraþara oc eg hans syni æn han vil sins faþurs gærnigum fylghia oc takin idar siþan en for man þær a krononu vægna ørloghar ær þæn min sun hafar valt þa vaþar han fulkumnaþar Ære eg han þa vaþar han skaleka af skipaþar i lægin til raþ oc paniga iacl iac lægar til þuru oc manlekit hiærta at þæn eg vil han skal vil konungin a landit fara ængin af idar skal honum følgia
(Med yngre hand:)
¶ scribatur. Creditur scriptum esse (hvad sedan följer är med mycken omsorg utplånadt.)