Östgötalagen (Fragment D)
# 5
Hskr. D.
skal han biuþa rætum arua sinom at han hauær e barn sialuær uil han e uiþær honum taka. þa skal han androm sinom frændom biuþa uil engin þera viþ honum taka oc aruuþa firi honum þa ma han æ sit goz þøm i hændær sætia. sum firi honum uil æruoþa ok han uil føþa Nu dør han. þa skulu arua. hans goz taka ok þem attær fullæ ok giui um aret. firi gæfþralæn fira markær ok firi kununæ þrea markær ok honum luka ... | utan han ... barn bæ[ri] ... [antig]gia þera ... þæt þa ... mæþ tuæt[ylftom] ... næmt o[k] ... dyli baþe ... ælla bøte ... þær a i ... kunungær ... [bon]dans þu[kke] ... þæn. þu[kka] ... ær aflaþ[ær] ... [bø]tis þukk[e] ... þukka æ[r] ... | ... ko]mbær e ... [ia]mlangde ... [kunun]gær arf hans ... [hæl]dær iorþ ... [þæ]t hæt ... Nu æn ... [h]onum ... [iorþ]ænæ ho[na] ... man ær ... [ue]t man ... [s]kal ar[uit] ... [t]il aruin ... [æ]n man ... | [hug]gin fullum sarum. ælla slagin skeno bøte firi han som firi frælsan man balk(ær)
Hær byrias egna salu balkær i þem tælias flokka fiure ok tiughu Um huru kunungær skal egn attær biuþa. ok huru han skal skøta ælla almænning. sælia
# 6 Um huru karl hauær uizorþ ok e kunungær Um bonde uil egn sælia ok huru honæ skal attær biuþa ællas eþa gangæ Um æn mæn skiptæ iorþom. ok annar sitær ... | mera haua skøpt ok annar minna. salt ælla han gær alsælu. ur by Um iorþa skipti. huru hemula skal. ok alle køpane skulu nær uæræ. sua sum i gloholmom staddis Um æn man køpir iorþ af andrum. ok klandæs en lutær ælla køpir a quelde. ok hin dø um natæna. Um at ængin bær fæstær a fotær døþum. ok køpin ma e sik hemula þa skal a han fæst bæra. ok huru
þriþi man ma. uæria. Um alla iorþa delu. skal a øuærsto fæmt uæria ællas þa ut gæua. utan han forfal haui Um æn sialuær skal hemila sær ok ær i sot. ælla sælia hans ut lændis þær skal uitne sueria Um æn iorþ klandas ælla tuer haua. iorþ køpt ok (en) iorþata(rin) ma e (i) | ... iorþa uærn kallas (olaghli)ka. gangin uara. ælla (man) klandar i akrom ok firi auærkan Um æn man takær pæninga. at lane ok sætær iorþ sina at uæþia fast ælla huru þær skils um. þem mal þær til høra. Um æn sinæ leþes kænnis huar uiþær ok e æpti iorþa delo a lionga þings stæmno Um æn þen delas uiþær fanga fæþrene ok fornæfaþrene Um æn kirkiæ uil egn sinne ur stad køpa. ælla klostær ok huru þe hemult fa Um ughur magha. iorþa skipti ælla hans iorþ sæls firi løs øra Vm æn brøþær boa (i) (b)o saman þa ær þæn æl(zte) kø(p)gildær Um fostra æn bon(de) uill uan (sina sælia) Um æn man... | laghhæfþar egnæ balkær
# 7 Nv uil kunungær egn sælia. þa skal frændum sinum attær biuþa sua (han) som bonde Nu uil kununær egn. skøta. þa skal þæn sum far. egnena kununge þriu borþ uppe halda. kunungær skal af samu iorþ taka. sum han skøtir ok honum i skøt læggia. han a fæst firi. kununx borþe taka. kunungær a. honum bref gæua. ok preuilegium at honum ær laghlikæ skøt Nu uill kunungcer attær taka mæþan han æn innan þriskulla þæt ær uald kununx Nu ær han fote uttan þriskulla. ok andrum inne þa hauær han uald attær taka Nu ær han baþom utan (k)umen ok klandcer siþan (þa) hauær (b)ønde(n) uizorþ |... [ho]num uar laghlika skøt Nu uil kunung(ær) almænning sælia. þa skal stallare hans uaþa riþa. bonde skal honom. þry borþ uppe halda. ok fæst at. egn taka ok skal han bref taka. Nu klandas siþan þa hauær bonden uizorþ Nv æ þær þe dela. karl ok kunungær þa aghe karl uizor ok e kunungær Nu uil bonde egn siæli. þa skal frændum sinom. attær biuþa. fæþrenis fiændum. fæþrene ok møþrenes frændum. møþrene Nu skal han frandær sina. mæþ se taka tua. ok stæmna þingh ok attær biuþa enum. i garþe. ok allum a þnnge fæmt attær sit(ia) at sialf sins ...
[iamlan]ga ut stæmna ... sua þa ær þæt ogilt han hauær stæmt Nu magho e flere iorþ attra. i iorþa uærnenne. standa æn en. Nv sæghær man. iorþa uærn olaghlika. gagna vara stæmne þry þing ok þria fæmte þa skal hin a. þriþo fæmt uita mæþ eþe
# 8 fiurtan manna. at han hauaer þa iorþ laghuart bristær at eþe. botin þe sum fyr suoro firi olagh Nu biþær han kununx ræst um þa skal hæraz næmd uita huat þær ær sant um. ok uita huat þæt ær hældær lagh ælla olagh Nu al(l) iorþa dela. hon a huatte fæsta ællar taka. hon a ofæst ok otakaþ a yuarsto famt ganga Nv uil man iorþa uærn fasta. ok taka s(æmbær) þ(em) baþum | ... [gan]ga ... Nu ... ska[l] ... eþu[m] ... ær ... [fi]ri ... [tom]tin[a] ... [tomte]nn[a] ... stan[da] ... [uæ]lia ... Kl[andar] ... [æn]giu[m] ... ska[l] ... þæ[t] ... kl[andaþe] ... ha[n] ... ola[gh] ... fir[i] ... sk[al] ... a[uærkar] ... þ[a] ... st[æmne] ... [ha]n | ... sakt Nu (æn) han hauær þem forfal fangit þa skal til þingx fara ok lata sin forfal bæra ok sueria ok doma taka ok siþan ma han fiarþa þing stæmna ok þa iorþ uæria Nu æn (han) uarþe sum stæmt var þa gangær lagha soknen in til huarghins þera. þy at han mate e uæria fyr æn a øuarsto fæmt Nu (sæ)l man manne iorþ. ok annar far til ok auærkar at ostemdo þa skal han sum fangit hauær stæmna hemult sinne þa skal hemuls man stæmna þem. som auærkaþe ok biþia han sea hemuls eþ at sær. ok siþan skal han i þriþiu fæmt hemulæ ok e køpis eþ ganga (Nu) auærkar man (annars egn) orkar e ... j ... oþol brut gæuær ut a øuarsto fæmt ælla før bote þrea markær Nu auærkar han flere manna iorþ oskiptæ mællum þ(era) bøte þrea markær þa skal han en(a) (ma)rk malsæghanda. ræt halda til þriþo fæmt ok þa ut hona. bøta þem sum æpte kære æn þo at þe sen e alle uiþ a øuarsto fæmt sum i iorþenne atto kæra þe siþan til þa skal han suæria mæþ eþe
# 9 fiughurtan manna. at han hiolt til æuarsto fæmt | ... by iuir (skæl) sin a an[nan] ... bøtin alle þe auærka[þo] ... huar þrea markar ... sua huar af bøtenne ... han a i byr.um. ena la[gha] ... sokn bøte aldær ... Nv takar man penin[ga] ... lane af andrum ... sætær iorþ sina mæþ [uæþia] fæst at pante ok skil ... firi at koma e pæni[nga]ne a þem dagh þa ... þat aþal fæst Nu k[oma] e peningane a þem ... sum sat uar ok hin ... siþa um þry ar ælla | ... a hona lana. þa ... til þinx fara. ok doma ... sætia huem han uil ... [æ]n han ær e kumin mæþ ... ok ærne. ok e skipat ... [a]t uæþium hauær ... hin uizorþ sum ryua ... [s]ua at stæmni hin þry ... þrea fæmtir som ... hauær. sæghær ... [stæ]mno daghren ... [at]tær iorþena ... þa skal han ... [fiughurt]an man [na] ... [a]t han ... [o]k annar | ... samu pæninga. bøþ (han a) þem sama stæmnu dagh ok uulti sialuær. at han uilde e uiþær taka ok luki ut pæningan(a) Nu skil þem a han sig(hær) uara fære pæningana æn han ut læþe. þa skal han uita. þem æmgoþa. mæþ eþe fiughurtan manna. som þe han in tok Nu skil þem a um daghin annar sighær uæra (fyr)ra ok annar egh þa sta(r) (þæt) a fæstnaþa mansin(s) uittnum Nu æn han suær a mote siþan hin hauær sua soret som nu ær ...